Selim İleri: "Gençler çok okusun!"
CNR Holding tarafından 9-17 Mart 2019 tarihleri arasında düzenlecek olan Uluslararası CNR Kitap Fuarı'nın onur konuğu bu yıl usta yazar Selim İleri.
1968 yılında çıkan ilk kitabı ‘’Cumartesi Yalnızlığı’’ndan sonra öykü, roman, deneme ve senaryo gibi pek çok türde eser veren İleri, yazarlık serüveni üzerine düşüncelerini şöyle anlatıyor:
Ben yazar olacagım dediginiz ilk anı hatırlıyor musunuz?
“Reşat Nuri’nin ilkokul üçüncü̈ sınıfta okuma kitabımızda yer alan “Kirazlar” adlı öyküsü ilk büyük etki oldu. Sonra ortaokuldayken bir radyo oyunu dinlemiştim. Tennessee Williams’ın “Sırça Kümes”ini dinledikten sonra benim arzum insanların acılarını yazmak, diye düşünmüştüm. Bu ikisinin benim yazar olmamda çok büyük payı olduğunu düşünüyorum.”
İlk yazılarınızı nasıl yayımladınız peki?
“Lise son sınıfta Fransızca Hocamız Vedat Günyol’du. O dönemde kendi imkânlarıyla çıkardığı “Yeni Ufuklar” diye bir kültür sanat ve edebiyat dergisi vardı. İlk iki yazım orada Vedat Bey sayesinde çıktı. Sonra arkasından ilk kitabım “Cumartesi Yalnızlığı’’nın çıkmasına da yardımcı oldu. Bu kitaptan sonra bir yol açıldı, Yeni Dergi, Papirüs gibi dergilerde yazılarım çıkmaya başladı. Yine 1960’ların sonunda Kemal Tahir’in hayranı olan bir arkadaşım sayesinde Kemal Tahir’le tanıştım. Kemal Tahir “Devlet Ana”yı yeni yayımlanmıştı, popüler bir yazar olmuştu. İkinci kitabım “Pastırma Yazı”nın yayımlanması için de o vesile oldu.”
İlk romanınızın yayım hikâyesi?
“Hürriyet Gazetesi yeni bir yayınevi kurmuştu. Doğan Hızlan bana “İlk olarak genç bir yazardan roman yayımlamak istiyoruz, elinde bir şey var mı?” dedi. Ben de hemen, var dedim. Halbuki hiçbir şey yoktu elimde. Konusu ne dedi? Bir Osmanlı hanımefendisinin anıları gibi dedim. Yayınevinin de ilgisini çekti. Kitap için tasarlanan kapakta da bir Osmanlı hanımefendisi vardı. Sonra Galatasaray Lisesi’ndeki okul anılarıma döndüm baktım. Oradan ilhamla bir roman yazdım.”
Edebiyat dünyasında size yol açan, yardım gördüğünüz kimseler oldu mu?
"Pek çok kişi var tabii. Mesela Attila İlhan, hayatımda çok büyük bir yeri olan bir insan. Sadece “Her Gece Bodrum” romanımın isim babası olması bile yeter. Hâlâ en çok satan kitabım odur. O kitap benim için yol açıcı oldu. Yine şu iki ismi zikretmezsem olmaz: Eğer bugün vicdan sahibiysem, iş ahlakım, sanat ahlakım varsa bunu en çok Behçet Necatigil ile Lütfi Akad’a borçluyum..."
Selim İleri eserlerini ne zaman yazar, nasıl çalışır?
"Eskiden gece çalışırdım, simdi çok nadiren gece çalışıyorum. Sabah erken kalkıyorum, öğleye kadar çalışıyorum. Öğleden sonrayı da okuyarak geçiriyorum. Eğer yazdığım metin yürüyorsa akşam da çalışıyorum. Bütün hayatım boyunca bir memur gibi sürekli çalıştım. Böyle bir yazarlık var mı yok mu bilmiyorum. İnsanlar esin gelsin diye bekliyorlar ama bende öyle bir şey olmuyor."
Peki, siz nasıl yazıyorsunuz?
"Daktilo ile yazıyorum hâlâ ben. Bir ara şerit imal edilmediği için çok ciddi bir sorun oldu. Bir dostum İngiltere’de el yapımı daktilo şeridi satan bir yer buldu. Ben de daktilo tamircisi ve iki tane de yedek daktilo buldum. Ama hâlâ 50 yıldır yazı yazdığım daktiloyu kullanıyorum."
Son olarak gençlere ne tavsiye edersiniz?
"Biraz klasik olacak ama çok okusunlar diyebilirim. Herkes kendi yolunda, kendi başına gitmeye yazgılıdır zaten."
Selim İleri'nin Onur Konuğu olacağı CNR Kitap Fuarı, 9-17 Mart 2019 tarihleri arasında CNR Expo Yeşilköy'de.
Röportaj: Halil Solak; ‘’Hala 50 Yıldır Yazı Yazdığım Daktilomu Kullanıyorum’’, Makas Dergisi, Ekim-Kasım 2018, sayı 4.